Translate

Wednesday, November 30, 2022

A Survey of the Apocrypha and Reformation-era Bibles

English language

I examined the Coverdale (1535) through Bishops (1568) Bibles regarding the Apocrypha. The scans I have access to demonstrate the following.

The Coverdale Bible of 1535 has the Apocrypha distinguished from the Old and New Testaments, with the exception that the prophecy of Baruch is placed between Lamentations and Ezekiel.

Coverdale makes this statement regarding the Apocrypha: “APOCRIPHA: The bokes and treatises which amonge the fathers of olde are not reckened to be of like authoritie with the other bokes of the byble, neither are they founde in the Canon of hebrue.” Afterward these books are named—3rd Esdras, 4th Esdras, Tobias, Judith, Certain chapters of Esther, Book of Wisdom, Eccesiasticus, Susanna, Bell, 1st Maccabees, 2nd Maccabees. Then this note: “Unto these also belongeth Baruc, whom we have set amonge the prophetes next unto Jeremy, because he was his scrybe, and in his tyme.” Then this is followed by a longer translator to the reader message, which explains further about the Apocrypha.

The Matthew, Taverner, and Great Bibles move Baruch to the Apocrypha – so that they have all 14 apocryphal books in a distinct section. The Matthew Bible mentions that these books are in the common Latin translation, but not “in the Hebrue nor in the Chalde.” The Taverner Bible gives the same explanation. The 1540 Great Bible calls this section Hagiographa rather than Apocrypha. It follows with a longer explanation of how these books are not received by all, as the rest of the Old Testament, and that they are not in the Hebrew or Chaldee, and so on.

The Geneva Bible of 1560 has the Apocrypha in a distinct section with a note: “APOCRYPHA. The Argument. The bokes that follow in order after the Prophetes unto the Newe testament, are called Apocrypha, that is, bokes which were not received by a commune consent to be red and expounded publikly in the Church, nether yet served to prove any point of Christian religion, save in asmuche as they had the consent of the other Scriptures called Canonical to confirme the same, or rather whereon they were grounded: but as bokes proceeding from godlie men, were received to be red for the advancement and furtherance of the knowledge of historie, & for the instruction of godlie maners: which bokes declare that at all times God had an especial care of his Church, and left them not utterly destitute of teachers and meanes to confirm them in the hope of the promised Messiah, and also witnesse that those calamities that God sent to his Church, were according to his providence, who had bothe so threatened by his Prophetes, and so brought it to passe, for the destruction of their enemies and for the tryal of his children.”

For whatever reason, the Geneva Bible moved The Prayer of Manasseh out of the apocryphal section and placed it between II Chronicles and Ezra. It does, however, contain this note: “This prayer is not in the Ebrewe, but is translated out of the Greke.”

The 1568 Bishops Bible moves The Prayer of Manasseh back into the Apocrypha, so that all 14 apocryphal books now appear there as they were in the Matthew, Taverner, and Great Bibles.

Other languages

Luther 1535 German Bible

Title to Apocrypha section: “APOCRYPHA, Das sind Bücher, so der heiligen Schrift nicht gleich gehalten, und doch nützlich und gut zu lesen sind” (“These are Books which are not to be esteemed as the Holy Scriptures, yet are useful and good to read.”)

Olivetan 1535 French Bible

Fourteen apocryphal books were printed in this Bible (see Registre des livres Apocryphes). A note in “aux fideles lecteurs” (To faithful readers) specified that “And they also are not received or held as legitimate by the Hebrews or by the Church as a whole” (“Et que aussi ne sont point receuz ny tenus comme legitimes tant des Ebrieux que de toute leglise”).

Cipriano de Valera Spanish Bible of 1602

Los Libros Apocryphos. El que quisiere saber porque se llamen Apocryphos, y que autoridad tengan en la Iglesia de Dios elea la exhortacion al Christiano Lector, que esta al principio desta Biblia.

The Apocryphal Books. Whoever wants to know why they are called Apocrypha, and what authority they have in the Church of God, read the exhortation to the Christian Reader, which is at the beginning of this Bible.

Al Christiano Lector a leer la sagrada Escriptura. En la qual se muestra quales sean los libros Canonicos, o sagrada Escriptura, y quales sean los libros Apocryphos.

To the Christian Reader to read the sacred Scripture. In which it is shown which are the Canonical books, or Sacred Scripture, and which are the Apocryphal books.

Y assi el mismo S. Ieronymo lib. 1 contra Pelagian, reprehende a un cierro herege porquanto que el pretendiendo provar cierta cosa tocante al reyno de los cielos, avia alegado testimonios tomados de los libros Apocryphos.

And so the same St. Jerome, Book I against Pelagius, reprimands a certain heretic because he, claiming to prove a certain thing concerning the kingdom of heaven, had alleged testimonies taken from the Apocryphal books.

Statenvertaling 1537 Dutch Bible

De Boecken genaemt Apocryphe (The Books named Apocrypha) has 15 books, 3 books of Maccabees rather than two.

The Waerschouwinge Aen de Lesers Vande Apocryphe Boecken (Survey for the Readers of the Apocryphal Books) calls these books hidden, stating they are not canonical and do not have the characteristics of the canonical books.

DE Schriften die van oudts by een gevoeght zijn gheweest in het Boeck ghenaemt de BIBEL, ofte, de SCHRIFTVRE, zijn tweederley: sommige zijn van Godt selve in-gegeven, 2.Tim. 3. vers 16. ende geschreven van de Heylige mannen Godts, namelijck, Propheten ende Apostelen, Ephes. 2. vers. 20. gedreven zijnde door den Gheest Godts, 2.Petr. 1. vers 21. die den Geest der waerheydt is, Ioan. 15. vers 26. ende capit. 16. vers 13. ende die derhalven Goddelicke Schriften zijn, ende van ongetwijfelde ende onfeylbare waerheydt. Dese worden gemeynlick ghenaemt, met een Griecx woort, CANONYKE BOECKEN, om datse vervatten eene leere die de Canon, dat is, de Regel is van al het gene wy gelooven ende doen moeten ter saligheydt. Galat. 6.16. Philip. 3. vers 16. ofte, om dat’se staen in den Canon, dat is, in het Register der Goddelicke Boecken, het welck soo de Ioodsche, als de eerste Christelicke Kercke, altijt ghehadt heeft. Athanas. in Synopsi. Sommige zijn door eygen ingeven geschreven van menschen die in de leere dwalen konden: ende die des halven geenen reghel en konnen zijn van ons’ gheloove ende wandel. Ende dese worden genaemt APOCRYPHE BOECKEN, dat is, Verborgene: ofte om dat’se niet opentlick in de Ghemeynte en behooren ghelesen, maer veel eer verborghen te worden: ofte, om datse niet en zijn gheweest in de casse, daer in de Goddelicke Boecken van de Ioden bewaert ende verborgen wierden. Aengaende de Boecken des Nieuwen Testaments, die in den Bibel staen, hoewel eertijdts sommighe bysondere Leeraers, doch sonder reden, ghetwijfelt hebben aen den Sendt-brief tot den Hebreen, den Sendt-brief Jacobi, den tweeden Sendt-brief Petri, den tweeden ende den derden Sendt-brief Joannis, den Sendt-brief Jude, ende de Openbaringhe Joannis, of dese oock Canonijke Boecken waren, soo is het nochtans dat de oude Christelicke kercken in ’t ghemeyn daer aen noyt en hebben getwijfelt, ende en wort daer aen oock nu niet getwijfelt, maer worden alle voor Godlicke ende Canonijke Boecken van de geheele Christenheyt erkent ende ghehouden. Maer by de schriften des Ouden Testaments worden eenige boecken gestelt, die niet Canonijck en zijn, maer Apocryph: als daer zijn het derde ende vierde boeck Esdre, de historie van Tobias, ende Iudith, het boeck der Wijsheyt, Ecclesiasticus Iesu Syrach, seven capittelen ghevoeght by het boeck van Esther, het boeck van Baruch, ende de brief van Ieremias, eenige Aenhanghselen van het boeck Daniels, namelick de Historie van Susanna, van Bel ende den Draeck, het gebedt van Azarias, ende de lof-sanck der mede-gesellen Daniels in den vyerigen oven, het gebedt van Manasse, ende de dry boecken der Machabeen. Dat dese schriften gheen Canonijke, maer Apocryphe Boecken zijn, blijckt klaerlick, om dat in de selve niet gespeurt noch gevonden en worden de ken-teeckenen, waer door de Canonijke Boecken van andere onderkent ende onderscheyden worden. De ken-teeckenen van een Canonijck schrift des Ouden Testaments zijn dese. Eerstelick dat het gheschreven zy van een Propheet: waerom de Canonijke Boecken des Ouden Testaments ghenaemt worden de Prophetische Schriften. Romeyn. capit. 16. vers 26. ende het Prophetisch woordt. 2.Petr. capit. 1. vers 19. Ende dat het volgens dien niet geschreven en zy nae de tyden van Malachias, die de laetste Propheet is geweest. Siet Iosephum tegen App. lib. 1. ende Eusebium Histor. Eccl. lib. 3. cap. 10. II. Dat het geschreven zy in de Hebreeusche tale: want de Schriften des Ouden Testaments zijn geschreven voor de Israëlitische Kercke, die de Hebreeusche tale alleen gebruyckte. Siet Hieronym. praefat. in Paral. & in Esd. III. Dat het van de Ioodsche ofte Israëlitische Kercke voor een Canonijck boeck erkent ende gehouden zy geweest. want den Ioden zijn de woorden Godts toe-vertrouwt. Psal. 147.19. Rom. 3.2. ende zijn belast deselve getrouwelick te bewaren. Deuter. 31.30. ’t welck sy oock altijdt seer sorghfuldelick ghedaen hebben: soo dat de Heere Christus, hoewel hy haer over de quade uytlegginge der Heylige Schrifture dickwils bestraft heeft, nochtans haer noyt en heeft beschuldight, dat sy de Heylige Schrifture vervalscht ofte vermenght souden hebben: maer de menschen wijst tot die Schrifture, die’se doe hadden. Luc. 16.29. Ioan. 5.39. IV. Dat in het selve niet gevonden en worde dan dat heyligh ende waerachtigh zy, ende niet dat strijdigh zy tegen de waerheyt, ofte tegen de Goddelicke Leere in de Canonijke boecken begrepen. Dat nu dese ken-teeckenen in de voorschrevene Apocryphe schriften niet gevonden en worden, blijckt in deselve claerlick. I. Want geene van de selve en zijn geschreven van een Propheet, alsoo’se alle gheschreven zijn nae de tyden van Malachias: ende de autheurs van deselve boecken bekennen selve dat in haren tijdt geen Propheten en zijn geweest, ghelijck te sien is 1.Machab. 4.46. ende 9.27. Siet oock 2.Machab. 2.21. ende de voor-reden van Syrach. Den autheur van het boeck der Wijsheyt seght wel capit. 9. vers. 7, 8. dat hy de Coningh Salomon is, dien Godt geboden heeft den Tempel te bouwen, maer dat wort onwaerachtigh bevonden, alsoo dit boeck eerstmael in ’t Griecksch is geschreven, gelijck de stijl uytwijst, ende men claerlick can sien cap. 4. vers. 2. dat den autheur merckelick siet op de strijden ende camp-vechtingen der Griecken, die over de twee hondert jaren nae Salomons tyden eerst zijn in-ghestelt geweest. De oude Leeraers meynen dat dit boeck geschreven zy van Philo den Iode, die nae Christi geboorte gheleeft heeft, ende in hem niet en heeft gelooft. Siet Hieronym. in prologo galeato, in libr. Sap. ende praefat. in Proverb. Salomonis. II. Dese boecken en zijn oock niet in ’t Hebreeusch, maer zijn in ’t Griecx geschreven: ende het vierde boeck Esdre en wort niet dan in ’t Latijn ghevonden. III. Sy en zijn oock noyt gestelt geweest in het Register der Godtlicke boecken, dat de Israëlitische Kercke gehadt heeft: gelijck te sien is by den History-schrijver der Ioden Iosephum tegen Appionem, lib. 1. die aldaer twee-en-twintigh Canonijke boecken verhaelt, die de Ioodsche kercke voor sodanige gehouden heeft, onder welcke geene van dese boecken en zijn. Siet oock Euseb. Histor. Eccles. lib. 3. cap. 10. Sy en zijn oock noyt in de Synagogen der Ioden voor-ghelesen, noch van de Priesters ofte Schriftgeleerde den volcke verclaert. Het blijckt oock dat de Heere Christus, ende sijne Heylighe Apostelen, dese boecken niet en hebben voor Canonijke erkent, alsoo sy nergens uyt eenige der selve yet voort en brengen, gelijck’se doen uyt de andere Canonijke boecken, den welcken sy doorgaens van hare Goddelickheyt getuygenisse geven, ’t welck van dese Apocryphe noyt en geschiet. Ende alsoo de eerste Christelicke kercke de Canonijke boecken des Ouden Testaments ontfanghen heeft vande Israëlitische kercke, so siet men oock dat in de Registers der Canonijke boecken van de eerste Christelicke kercke, dese boecken oock niet gevonden en worden. Eusebius getuyght, Histor. Eccl. lib. 4. cap. 26. dat een oudt ende treflick Leeraer, Melito genaemt, Bischop te Sardis, daerom gereyst is in Orienten, om te vernemen nae het getal ende orden van de Canonijke boecken, ende dat onder deselve dese boecken niet en waren, gelijck uyt het Register aldaer te sien is. Desgelijcks oock het Concilium van Laodicea, gehouden in het jaer onses Heeren dry hondert ende achtien, verhalende Can. 59. het Register der boecken die doe vande Christelicke kercken voor Canonijke gehouden wierden, en stelt geene van dese boecken in het selve: gelijck oock niet en doen alle de oudste kerckelicke Schrijvers, als sy mede het Register der Canonijke boecken verhalen, als daer zijn onder andere Origenes, by Euseb. Hist. Eccl. lib. 6. cap. 24. Cyprianus in Symb. Athanasius in Synopsi. Hilarius in prol. Psal. Hieronymus in prol. galeato, in praefat. in lib. Estherae, lib. Salom. Daniel. et Machab. Nazianzenus in Carm. Epiphanius haeres. 8. et in l. de pond. et mens. Cyrillus Hierosolymitanus Catech. 4. Ruffinus in expos. Symb. IV. Waer by noch komt, dat in meest alle dese boecken gevonden worden verscheydene onware, ongerijmde, fabeleuse, ende tegen-strijdende saken, die met de waerheyt, noch met de Canonijke boecken niet over een en comen. Uyt seer vele connen dese weynige tot claer bewijs daer van zijn. Het geheele vierde boeck Esdre en is meest anders niet als een geduerigh verhael van versierde dingen, die noyt en zijn geschiet: gelijck insonderheyt is ’t gene den autheur verhaelt, capit. 6.49. etc. van die twee groote beesten Enoch ofte Behemoth, ende Leviathan; ’t welck claerlick smaeckt na Ioodsche fabelen. Ende wie soude connen gelooven waerachtigh te zijn ’t gene verhaelt wort capit. 14. vers. 21, etc. dat de Wet Godts geheel verloren was geweest, ende dat deselve van Esdra in den tijdt van veertigh dagen wederom is gedicteert geweest? Dat geseght wort cap. 4 vers. 41. dat de zielen der verstorvene in eenighe vertrecken ofte cellen onder de aerde bewaert worden, dat strijdt oock claerlick tegen de Canonijke schriften, Eccles. 12.7. 2.Reg. 2.11. Matth. 5.3. ende 12.

English Statements

Articles of Religion of the Church of England (1563). Sixth Article: “In the name of Holy Scripture we do understand those canonical books of the Old and New Testament, of whose authority was never any doubt in the Church. . . And the other books (as Jerome saith) the Church doth read for example of life and instruction of manners: but yet doth it not apply them to establish any doctrine.”

Westminster Confession (1647). Chapter 1 § 3: “The books commonly called Apocrypha, not being of divine inspiration, are no part of the Canon of Scripture; and therefore are of no authority in the Church of God, nor to be any otherwise approved, or made use of, than other human writings.”

Hebrew Bible

The 14 Apocryphal books were not written in Hebrew or Aramaic, and were never part of the Hebrew Bible. Cf. Romans 3:2 ...unto them [the Jews] were committed the oracles of God.

See also What about the Apocrypha? Four Reasons the Apocrypha is Not Canonical

No comments: